Biograaf van Westerling pleegt zelfmoord

Dominique Venner 1935-2013

De politie in Parijs heeft de Notre Dame vanmiddag geëvacueerd nadat de conservatieve essayist Dominique Venner eerder vandaag zelfmoord pleegde in de kathedraal. Dat heeft een woordvoerder van de politie bevestigd tegenover Le Monde. Venner was een felle tegenstander van het homohuwelijk en de opkomst van de islam. In 1977 schreef hij in nauwe samenwerking met Westerling de biografie Westerling, guerilla story. De Franse historicus en schrijver sprak voor het schrijven van zijn boek uitvoerig met Westerling over zijn periode in Indonesië. De tekst van Guerilla story werd vrijwel geheel door Westerling overgenomen voor Westerling, de eenling. Dominique Venner werd 78 jaar.

Schadevergoeding voor weduwen Celebes

De weduwen van tien slachtoffers van Nederlandse massa-executies in 1947 in het toenmalige Celebes moeten volgens de minister van Buitenlandse Zaken Frans Timmermans een schadevergoeding en excuses krijgen. De Nederlandse landsadvocaat heeft de opdracht gekregen om tot een schikking te komen zoals eerder in de zaak-Rawagedeh. Toen ging het om een schadevergoeding van 20.000 euro per persoon. “Aangezien Nederland eerder al het principe van een schadevergoeding en spijtbetuiging had omarmd, is er geen enkele reden om deze hoogbejaarde en kwetsbare weduwen te confronteren met een langdurige juridische procedure”, aldus Timmermans. De toezegging kwam nadat eerdere onderhandelingen tussen Nederland en de weduwen op niets was uitgelopen. De vrouwen wezen toen een schadevergoeding van 10.000 euro per persoon en schriftelijke excuses van Nederland af.

Terug uit Indonesië

Afgelopen mei en juni was ik voor mijn boek in Indonesië. Ik had daar onder andere een ontmoeting met historici van het Indonesische leger. Van hen kreeg ik toestemming om onderzoek te verrichten naar Raymond Westerling. Dit leverde een schat aan nieuw onderzoeksmateriaal op, dat ik in mijn boek verwerken zal verwerken. Blijf Raymond Westerling Online volgen voor de laatste ontwikkelingen.

“Prins Bernhard betrokken bij wapenhandel Indonesië”

Prins Bernhard was omstreeks 1950 betrokken bij de wapenhandel in Indonesië. Dat beweert althans historicus Gerard Aalders van het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD) in zijn boek Bernhard Zakenprins. Aalders heeft geen bewijzen gevonden dat Bernhard zelf een handelaar was die actief wapens kocht en verkocht. De onderzoeker zegt uit indirecte bewijzen wel te kunnen afleiden dat de prins zich met de wapenhandel in Indonesië bemoeide, met het doel de nieuwe regering daar ten val te brengen.

‘Een aantal wapenhandelaren kende Bernhard persoonlijk en de beruchte Afghaanse handelaar Ali Shah is bij de prins op Soestdijk geweest om te praten over zaken.’ Aalders zegt dat zijn conclusie ‘voor 98 procent rond is.’ Veel belangrijke archiefstukken liggen volgens hem nog achter gesloten deuren. De historicus heeft talloze archieven in binnen- en buitenland geraadpleegd, onder meer een onderzoek van de marechaussee naar wapenhandel in Indonesië. Historicus Cees Fasseur zag dit onderzoek eerder in voor zijn boek Juliana en Bernhard, maar volgens Aalders heeft hij het materiaal teveel links laten liggen.

Alle getuigenissen en verklaringen die de marechaussee, de Rijksrecherche en binnen- en buitenlandse veiligheidsdiensten in de wapenaffaire hebben verzameld, wijzen volgens Aalders op Bernhards betrokkenheid. Veel contacten met de wapenhandelaren zouden verlopen via medicus-verzetsstrijder Jan Willem Duyff, een vertrouweling van Bernhard. Volgens de auteur waren enkele zakelijke relaties van Bernhard zo louche, dat koningin Juliana en het toenmalige kabinet-Drees zich zorgen maakten over eventueel schadelijke gevolgen voor Nederland en de reputatie van het koningshuis. ‘Buitenlandse inlichtingendiensten waren op de hoogte van Bernards discutabele activiteiten. Dat bracht het gevaar met zich mee dat vreemde mogendheden Den Haag onder politieke druk konden zetten of zelfs manipuleren.’

Waar is de Djembatian Hidjau?

Voor Raymond Westerling stond vast dat hij met zijn acties met de Speciale Troepen op Zuid-Celebes en West-Java op veel steun van de Indonesische bevolking kon rekenen. Als voorbeeld van de goede verstandhouding noemt  hij in zijn boek  De Eenling een brug, die naar zijn eenheid was vernoemd. Deze  Djembatian Hidjau, oftewel  Groene Brug, (naar de kleur van de groene baretten van zijn manschappen)  zou gebouwd zijn als verbinding over de rivier  Tjiminjak.  Graag zou ik deze brug – mocht deze er natuurlijk nog zijn – tijdens mijn reis door Indonesië  bezoeken. Helaas is het mij niet bekend waar de Djembatian Hidjau zich precies bevindt. Wellicht dat een van de lezers uitkomst kan bieden in mijn zoektocht?

Nieuw licht op de zaak Aernout

Vaandrig Aernout. (Foto: onbekend)

Rond de moord op de KNIL-officier vaandrig Robert Aernout zijn sinds hij door Indonesische rebellen in februari 1948 bij de stad Bandung werd gedood, talloze wilde verhalen ontstaan en geschreven. Aernout zou het zwijgen zijn opgelegd, omdat hij teveel wist van smokkel en corruptie bedreven door Nederlandse militairen van hoog tot laag in het oude Nederlands-Indië. Ook Raymond Westerling was bij deze affaire betrokken, zij het zijdelings. Eind maart 1948 kreeg hij opdracht van generaal Spoor een onderzoek in te stellen naar de dood van Aernout. Hij arresteerde verschillende verdachten. Zij moesten echter op nadrukkelijk bevel van de legerleiding weer worden vrijgelaten en Westerling werd van het onderzoek gehaald. De moord werd nooit opgelost en bleef door geheimzinnigheden omhuld.

Nu, zestig jaar later, heeft de voormalige NRC-redacteur Peter Schumacher samen met de ervaren dossierkenner Gerard de Boer de geschiedenis van deze langlopende affaire tot in detail beschreven. In het boek “De zaak Aernout. Hardnekkige mythes rond een Indische moord ontrafeld” tonen de auteurs aan dat veel beweringen van zogeheten getuigen aantoonbaar onwaar zijn, dat er in deze zaak onvoldoende archiefonderzoek is gedaan en dat een aantal schriftelijke verklaringen destijds bewust is vervalst. Al deze mythes worden met grote precisie één voor één doorgeprikt en ontrafeld. Tegelijk met de officiële rehabilitatie van Aernout in maart 2009 maakt dit boek na meer dan een halve eeuw voorgoed een einde aan alle hardnekkige speculaties rond een veelbesproken Indische moord. 

Peter Schumacher en Gerard de Boer, De zaak Aernout. Hardnekkige mythes rond een Indische moord ontrafeld, ISBN:9789059118973, € 18.95

“De Turk” en Indorock

The Swallows. (Foto: onbekend)

Na zijn mislukte opera-avontuur zou Raymond Westerling de muziek niet definitief vaarwel zeggen. In de jaren jaren zestig werd hij manager van “The Swallows”. Een succesvolle Indorock band, die in die tijd veel speelde op de beruchte Zeedijk en met name in de San Franciscobar, de Williamsbar en de Casablanca. Lang zou Westerling niet bij “The Swallows” actief blijven. In 1965 werd de samenwerking verbroken. Meer is er mij eigenlijk niet bekend over deze episode uit het leven van “de Turk”.  Misschien dat een van de lezers hier iets meer meer over kan vertellen?

Meer succes met een mes dan met zijn keel

De stadsschouwburg Concordia in Breda. (Foto: onbekend) 

Je kan er de laatste jaren als Tv-kijker nauwelijks omheen. De vele talentenjachten als Idols en X-Factor, waar de kandidaten voor een uitzinnig publiek en op de voet gevolgd door de media hun zangkwaliteiten ten toon spreiden. Niet alleen nu, maar ook vijftig jaar geleden vonden soortgelijke taferelen in Nederland plaats. In 1958 maakte Raymond Westerling namelijk zijn debuut als tenor in de opera Tosca van Puccini. Zijn optreden kon op een overweldigende belangstelling rekenen. De vele toeschouwers in de Bredase stadsschouwburg Concordia lieten zich niet onbetuigd. Westerling werd door hen luidruchtig toegejuicht en met een staande ovatie beloond.

De vaderlandse journalistiek toonde zich daarentegen heel wat minder enthousiast. De Telegraaf sprak van een “fiasco”. De zangpartijen van de oud-kapitein klonken volgens het dagblad “gesluierd, soms zelf schorrig en vrijwel steeds onfraai, terwijl een geoefend oor er toch de aanvankelijke natuurstem nog in kon ontdekken”. Ook De Volkskrant meende dat de “stoutmoedig en avontuurlijk vechter” over aanleg beschikte, maar constateerde “veel wilde lucht, een hoge e zonder klank en een te weinig gedifferentieerd timbre”. Desondanks meende de krant dat Westerling onder zorgvuldige leiding zich tot een goede tenor zou ontwikkelen. Hij beschikte immers over een “tweetal niet te onderschatten voordelen om dat te bereiken: een internationaal gevestigde naam en bewezen doorzettingsvermogen”.

De kritiek van Vrij Nederland richtte zich in tegenstelling tot De Telegraaf en De Volkskrant niet zozeer op Westerlings zangkwaliteiten, maar op de toeschouwers in het concertgebouw. Het weekblad verbaasde zich over hun luidruchtige toejuichingen: “De enige uitleg is dat het publiek zich nog zijn prestaties op Celebes en andere delen van Indonesië herinnert en de weg van de voorzichtigheid en de minste weerstand heeft gekozen en luid klapte, ofschoon het oor geweld werd aangedaan”. Westerling had immers volgens Vrij Nederland met “meer succes een mes hanteert dan zijn keel”. De vernietigende recensies betekenden het einde van Westerlings opera-avontuur. Na zijn optreden in Breda kwamen er geen boekingen meer voor hem binnen.

Hulp uit onverwachte hoek

Willem Drees (Foto: onbekend)

Met de PvdA had Raymond Westerling op zijn zachtst gezegd weinig op. De “rooien” hadden het volgens hem voor “onze jongens” in Indonesië verpest. Eind jaren zestig diende hij zelfs een aanklacht wegens smaad in tegen de voormalige minister-president Willem Drees, toen deze zich in een interview kritisch had uitgelaten over de zuiveringsactie op Zuid-Celebes. Het zou Westerling dan ook zeer verbaasd moeten hebben, zou hij hebben geweten dat hij zijn leven juist aan de socialistische voorman te danken had.

Uit de in 1995 gepubliceerde memoires van de vooraanstaande diplomaat Max Weisglas blijkt namelijk dat men in kringen van de Nederlandse diplomatieke dienst de oud-kapitein na zijn mislukte APRA-avontuur het liefst van het toneel zag verdwijnen. Onder de grond wel te verstaan. Om te voorkomen dat Westerling tijdens een mogelijk proces met allerlei compromitterende onthullingen Nederland in een kwaad daglicht zou stellen, kon het geen kwaad om het lot een handje te helpen. “Een lek in het rubberbootje was in dit geval geen moord geweest”, merkt Weisglas in zijn memoires op. Zijn advies om Westerling te liquideren, werd echter door een verontwaardigde Drees resoluut van de hand gewezen: “Een jong mens als U mag zo niet denken”.

In plaats daarvan had de socialistische voorman de opdracht gegeven om de oud-kapitein met “alle middelen en ongeacht de kosten” uit Indonesië te halen. Op 22 februari 1950 werd Raymond Westerling  in het diepste geheim met een Catalina watervliegtuig van de Koninlijke Marine opgepikt en voor Singapore te water gelaten. Met het rubberbootje wist hij ongeschonden de kust te bereiken.

Welkom!

Welkom op Raymond Westerling Online. Zoals u kunt zien is de site nog niet volledig online. De pagina’s “Biografie” en “Historiografie” kunt u echter wel alvast bezoeken. 

Fredrik Willems